Việc học

…

Từ ngày viết blog, có lẽ do tôi quá nổ về mình, nên chắc nhiều bạn đọc tưởng tôi cao siêu lắm. Và kèm theo sự ngưỡng mộ ảo đó, thỉnh thoảng tôi vẫn nhận email nhờ tư vấn về việc học, việc làm và về khởi nghiệp kinh doanh. Tôi vẫn rất nhiệt tình trao đổi với các bạn bằng email, tôi nói hết với các bạn những kinh nghiệm của tôi, những kiến thức mà tôi cóp nhặt được trong nhiều năm đi làm của mình.

Nhưng tôi cũng rất ngại. Thật đấy. Vì tôi từng học rất dốt. Vì tôi còn chưa có bằng đại học. Vì tôi chưa từng tham gia một khóa học nào, dù là ngắn nhất, một cách nghiêm túc. Vì tôi thực sự chưa hề có ý thức trong việc học, nếu không nói là gần như vô thức. Điều tôi biết, là tự nhiên tôi biết mà thôi, như bản năng vậy.

Việc học của tôi được cha mẹ tôi luôn nhắc lại với những cái lắc đầu, những tiếng thở dài ngán ngẩm. Mà bây giờ con tôi nó cũng học như thế, tôi cũng khuyến khích bé học như thế, và những cái lắc đầu, thở dài ngán ngẩm lại tiếp tục…

Tôi kể chuyện học ”siêu phàm” của mình cho bạn nghe.

Tôi không học lớp một, bắt đầu vào trường là học lớp hai. Do đó có thể xếp tôi vào dạng “mất căn bản mẫu giáo”.

Học cấp một – cấp hai, đối với tôi là một kỳ nghỉ hè bất tận. Ký ức về nó chỉ là chơi, chơi và chơi…Tôi bị luôn bị xếp vào hạng trung bình yếu, cuối năm lúc nào cũng ngấp nghé ở mức “lưu ban”, nhưng may mắn là tôi chưa hề bị lưu ban, có lẽ là do tôi luôn tình nguyện đến quét sân trường vào ba tháng hè.

Tôi phải thi vào cấp ba. Lúc đó ở Nha Trang trường cấp ba danh giá nhất là trường Lý Tự Trọng (Võ Tánh), ngôi trường cổ kính, rộng rãi nằm trên con đường vắng chạy thẳng ra biển, hai bên có hai hàng cây xà cừ to, quanh năm bóng mát. Mẹ tôi luôn nhắc đi nhắc lại về mơ ước thấy con mình mặc áo trắng đến ngôi trường ấy. Tỉ lệ chọi của ngôi trường ấy rất cao, thường là 1-10. Thế là tôi cố thi cho đậu. Vừa đủ đậu.

Tôi học ba năm cấp ba ở ngôi trường mơ ước ấy, cũng giống như những năm trước, kết quả học tập của tôi chỉ dừng ở mức nhỉnh hơn mức phải “lưu ban”. Các thầy cô giáo ở đây vẫn còn nhớ đến tôi, họ nhớ đến một học trò học giỏi văn nhất trường nhưng tuần nào cũng ngồi ở phòng hiệu phó vì tội “đánh nhau”. Có nhiều chuyện về tôi mà mỗi khi họ gặp lại tôi, họ vẫn không thể quên được, dù bao nhiêu thế hệ học trò đã đi qua đời họ.

Điển hình là chuyện cuốn vở. Cuốn vở ấy thực ra là cuốn sổ kho của mẹ tôi, cuốn vở to, giấy trắng, ô li nhỏ, bìa dày, chừng 250 trang. Cuốn vở ấy là cuốn vở duy nhất mà tôi dùng để đi học trong suốt ba năm cấp ba. Tôi khác biệt với các học sinh khác, tôi không mang cặp, tôi không có sách, tôi chỉ có một cây viết cắm ở túi áo và cuốn vở bất hủ ấy nhét trong túi quần. Cuốn vở ấy dùng cho tất cả các môn học, mỗi môn học tôi dùng vài tờ, mỗi ngày học tôi viết vài dòng, chỉ có các ký hiệu mà chỉ tôi mới hiểu hoặc những dòng cảm thán kiểu như “buồn ngủ quá”, “đói quá” hoặc “thằng chó K, chiều nay sẽ đập mày một trận…”. Dù bị đe dọa, bị kiểm điểm các kiểu, tôi vẫn chỉ đi học với một cuốn vở duy nhất, với cách chép bài của riêng tôi.

Câu nói bất hủ của tôi: “Học giỏi không phải là thi được 8,9,10 điểm. Học giỏi là thi được đúng 5 điểm”. Điểm thi của tôi thường đạt 5 điểm. Cho dù cả bài thi 10 câu tôi đều có thể làm đúng hết, nhưng để bảo vệ quan điểm dị hợm của mình, tôi chỉ làm 5,6 câu rồi xin ra ngoài sớm uống café. Bạn bè, thầy cô, gia đình tôi đều lắc đầu với chuyện này. Nhưng riêng môn văn thì khác, môn văn tôi luôn đạt cao điểm nhất, luôn là 9, 10. Thi học sinh giỏi văn toàn tỉnh tôi cũng đạt điểm 10, thi tốt nghiệp PTTH cũng là điểm 10.

Một năm, nhà trường qui định học sinh được nghỉ không phép tối đa là 7 ngày và nghỉ có phép tối đa là 45 ngày. Năm nào tôi cũng nghỉ đúng 45 ngày, không bao giờ ít hơn. Có năm, tôi cạch môn Lý, thế là cả năm đó cứ đến tiết Lý là tôi nhảy cửa sổ ra ngoài uống café.

Trường tôi, tội đánh nhau lúc nào cũng là tội nhẹ nhất, và tất nhiên là tôi phải làm kiểm điểm vì tội này nhiều nhất. Thầy hiệu phó nói đùa: “một mình Phú làm nhiều kiểm điểm bằng cả khối cộng lại.”

Rồi cũng đến ngày tôi thi tốt nghiệp PTTH và thi đại học. Tốt nghiệp PTTH thì quá dễ rồi, nhưng còn thi ĐH thời của tôi thì thực sự là một cuộc chiến lớn. Mẹ tôi luôn mơ ước tôi làm bác sĩ, nên tôi thi vào trường ĐH Y Dược Tp.HCM, trường có điểm chuẩn cao nhất, tỉ lệ chọi cao nhất…Và bạn biết đấy, với thành tích một cuốn vở cho cả ba năm học thì điểm thi ĐH của tôi là 8 điểm, cho cả 3 môn thi.

Tôi quay về viết đơn xin đi nghĩa vụ.
Tôi trúng tuyển. Lên đường rồi bị trả về.
Tôi xin vào nhà máy làm công nhân, đánh quản đốc, bị đuổi việc
Tôi bán thuốc lá và vé số giúp mẹ tôi, lại đánh nhau.
Tôi lên núi, phá rừng làm rẫy.

Rồi một người bạn rủ tôi đi học đại học, học theo dạng “cử tuyển”, cũng có thi đầu vào, nhưng dễ hơn thi ĐH. Tôi khăn gói vào Sài Gòn học ĐH như mọi người.

Học đại học thật quá đã, không có giáo viên chủ nhiệm, không có hội đồng kỷ luật, không sổ đầu bài, không điểm danh… nên tôi chỉ xuất hiện ở lớp vào ngày thi, mà đôi lúc tôi cũng quên mất không xuất hiện vào ngày thi. Dĩ nhiên, tôi cũng tiếp tục thành tích học hành bất hủ như hồi cấp ba, phát huy hơn rất nhiều. Cũng một cuốn vở duy nhất, nhét trong túi quần, dùng cho tất cả các môn học và một cây viết dắt ở túi áo.

Tôi gần như không học hành gì cho đến năm thứ ba, cho đến ngày tôi gặp tình yêu của đời mình (xem trong: chuyện tình tự kể). Tôi chỉ bắt đầu học bài kể từ sau khi có Bản Cam Kết này.

Bạn biết đấy. Tôi xin nói thật rằng tôi học dốt. Nhiều lúc nhìn bạn bè của mình ai cũng thạc sĩ, tiến sĩ… tôi cũng hơi chạnh lòng. Ngay cả khi bên vợ mình, một người nổi tiếng với thành tích học tập, tôi cũng chạnh lòng lắm. Nhưng tôi nhanh chóng trở nên AQ ngay. Tôi đã học được nhiều cái ở một ngôi trường lớn hơn: Trường Đời.

Việc học của tôi, bây giờ nhìn lại, là một điều đáng kể nhất. Vì tôi tự xét thấy, nhờ học như vậy mà tôi khôn ngoan hơn bè bạn, già hơn trước tuổi. Nhờ học như vậy mà tôi dễ lăn vào đời, dễ sống, dễ bằng lòng với cái mình có hơn người khác. Và ở một góc độ nào đó, nếu bạn nói tôi thành công, thì một phần cũng nhờ việc học của tôi đấy.